Skale ryzyka wystąpienia odleżyn

Prezentacja na temat: "Skale ryzyka wystąpienia odleżyn"— Zapis prezentacji:

1 Skale ryzyka wystąpienia odleżyn

2 SKALA Norton Skala Norton to prosty test służący do określenia ryzyka wystąpienia odleżyn. Skala Norton bazuje na ocenie parametrów psychofizycznych pacjenta, mogących sprzyjać rozwojowi odleżyn. Na podobnej zasadzie działają inne skale odleżyn. Czym innym są skale opisujące stopnie odleżyn – wskazują one na poziom zaawansowania odleżyn, od niewinnego zaczerwieniania, po zakażenie kości. Wyróżniamy tu zazwyczaj odleżynę 1 stopnia, drugiego, trzeciego, czwartego i piątego.

3 Skala Norton służy do określenia prawdopodobieństwa wystąpienia odleżyn, czyli ognisk martwicy, przechodzących w owrzodzenie skóry, mięśni i kości, na które narażone są osoby: obłożnie chore, przykute do łóżka, unieruchomione w jednej pozycji.

4 Nazwa skala Norton pochodzi od nazwiska amerykańskiej pielęgniarki Doreen Norton, która w swojej pracy zajmowała się problemami geriatrii, i która zaproponowała genialną w swojej prostocie metodę walki z odleżynami – poprzez częstą zmianę pozycji leżącego pacjenta. Skala Norton została zaprojektowana w 1975 roku i szybko przyjęła się na całym świecie.

5

6 Skala Waterlow Powstała w oparciu o skalę Doren Norton.
Skala Waterlow wykorzystywana w procesie przewidywania i oceny ryzyka rozwoju odleżyn. Powstała w oparciu o skalę Doren Norton. Ryzyko powstania odleżyn według skali Waterlow: 0-10 p. – niskie, 10-15 p. – średnie, 15-20 p. – wysokie, powyżej 20 p. – bardzo wysokie. skala Waterlow wymaga oceny aż 10 czynników ryzyka u pacjenta. Czynnikami, które pojawiły się po raz pierwszy są: odżywianie komórkowe (kacheksja, zawał serca, choroby krążenia obwodowego, anemia, palenie tytoniu) oraz ważny czynnik – urazy i zabiegi. Po raz pierwszy zwrócono uwagę na rodzaj i czas zabiegu operacyjnego.

7 Skala Waterlow

8 Skala Barthel Skala Barthel na całym świecie służy do oceny sprawności ruchowej chorego. W Polsce dodatkowo skala Barthel służy też do kwalifikacji chorych do świadczeń w ramach opieki długoterminowej. Została opracowana w 1955 roku, a rozpowszechniona 10 lat późnej. Jej autorkami są fizjoterapeutka Dorothea Barthel oraz lekarka Florence Mahoney.

9 Skala Barthel obejmuje 10 aspektów – czynności, które zdrowy człowiek wykonuje samodzielnie, natomiast chory – może wymagać częściowej lub całkowitej pomocy: spożywanie posiłków, przemieszczanie się, utrzymanie higieny osobistej, korzystanie z toalety, mycie, kąpiel całego ciała, poruszanie się po powierzchniach płaskich, wchodzenie i schodzenie po schodach, ubieranie i rozbieranie się, kontrolowanie stolca, kontrolowanie moczu. W każdym z tych aspektów podane są możliwe odpowiedzi, opisujące zdolność chorego do wykonania owych czynności. Są one punktowane: 0, 5, 10, 15 pkt.

10 Skala Barthel – wzór Spożywanie posiłków:
0 = nie jest w stanie samodzielnie jeść, 5 = potrzebuje pomocy w krojeniu, smarowaniu masłem itp., lub wymaga zmodyfikowanej diety, 10 = samodzielny, niezależny. Przemieszczanie się (z łóżka na krzesło i z powrotem / siadanie): 0 = nie jest w stanie, nie zachowuje równowagi przy siadaniu, 5 = większa pomoc (fizyczna, jedna, dwie osoby), może siedzieć, 10 = mniejsza pomoc (słowna lub fizyczna), 15 = samodzielny. Utrzymanie higieny osobistej: 0 = potrzebuje pomocy przy wykonywaniu czynności osobistych, 5 = niezależny przy myciu twarzy, czesaniu się, myciu zębów, goleniu (z zapewnionymi pomocami).

11 Korzystanie z toalety (WC):
0 = zależny, 5 = częściowo potrzebuje pomocy, 10 = niezależny (zdejmowanie, zakładanie, ubieranie się, utrzymanie higieny osobistej). Mycie, kąpiel całego ciała: 5 = niezależny. Poruszanie się (po powierzchniach płaskich): 0 = nie porusza się lub może pokonać odległość < 50 m, 5 = niezależny poruszający się na wózku, 10 = spacery z pomocą jednej osoby, na odległość > 50m, 15 = niezależny (ale może potrzebować pomocy np. laski), na odległości > 50m.

12 Wchodzenie i schodzenie po schodach:
0 = nie jest samodzielny, 5 = potrzebuje pomocy ( fizycznej, przenoszenia), 10 = samodzielny. Ubieranie i rozbieranie się: 0 = zależny, 5 = potrzebuje pomocy, ale część czynności może wykonać bez pomocy, 10 = niezależny (w zapinaniu guzików, zamka, sznurowadeł, itp.).

13 Kontrolowanie stolca/zwieracza odbytu:
0 = nie panuje nad oddawaniem stolca (lub konieczne jest wykonanie lewatywy), 5 = przypadkowe zdarzenia bezwiednego oddawania stolca, 10 = kontroluje oddawanie stolca. Kontrolowanie moczu/zwieracza pęcherza moczowego: 0 = nie panuje nad oddawaniem moczu lub ma założony cewnik i przez to jest niesamodzielny, 5 = przypadkowe zdarzenia bezwiednego oddawania moczu, 10 = kontroluje oddawanie moczu.

14

15 Rola i kompetencje opiekuna medycznego
Anna Mirosz Pielęgniarka

16 Opiekun medyczny – zawód służebny

17 Zawód służebny Zawód nakierowany na pomoc człowiekowi potrzebującemu, zwłaszcza człowiekowi z dysfunkcjami zdrowia, sprawności i samodzielności Osoba wykonująca zawód służebny w rozumieniu profesjonalnego pomagania pełni wobec osób potrzebujących pomocy funkcje służebne, takie jak: leczenie, terapia, pielęgnacja, opieka, wsparcie psychosocjalne

18 Praca w zawodzie służebnym wiąże się z podejmowaniem decyzji ze szczególną odpowiedzialnością, gdyż działania dotyczą bezpośrednio człowieka niesamodzielnego powierzonego pieczy opiekuna. Aby unieść ciężar odpowiedzialności za podopiecznego nie wystarczy tylko posiadanie fachowej wiedzy – jest ona niezbędna do podejmowania właściwych, poprawnych merytoryczne decyzji- wszystkie decyzje muszą być budowane na fundamencie refleksji etycznej.

19 Charakterystyka zawodowa opiekuna medycznego
Zawód jest nowym zawodem medycznym - od 2008 roku Został objęty klasyfikacją zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy – Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. z dnia 17 maja 2010 r.)

20 Struktura klasyfikacji zawodów
W strukturze klasyfikacji zawodów, opiekun medyczny mieści się w tzw. wielkiej grupie Nr 5: Nr 5 – pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 53 – pracownicy opieki osobistej i pokrewni pracownicy opieki osobistej w ochronie zdrowia i pokrewni 5321 – medyczny personel pomocniczy – opiekun medyczny

21 Ministrem właściwym dla tego zawodu jest Minister Zdrowia, który zatwierdził podstawę programową oraz program nauczania. Podstawa programowa otrzymała symbol cyfrowy 513[02].  (Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej  z dnia 21 stycznia 2011 r. w sprawie podstaw programowych i (Dz. U. z dnia 7 marca 2011 r.) Kształcenie trwa rok w szkole policealnej ( dla osób posiadających średnie wykształcenie) oraz dwa lata w zasadniczej szkole zawodowej (ta forma przeznaczona jest tylko dla dorosłych), nowość stanowią Kwalifikacyjne Kursy Zawodowe. Uzyskany dyplom (egzamin zewnętrzny - CKE) uprawnia do podjęcia pracy w tym zawodzie na terenie Unii Europejskiej.

22 Kompetencje zawodowe opiekuna medycznego
W odniesieniu do opisu zawodu w Podstawie Programowej 513[02]:  1)   rozpoznawanie i rozwiązywanie problemów pielęgnacyjnych i opiekuńczych osoby chorej i niesamodzielnej o różnym stopniu zaawansowania choroby i w różnym wieku; 2)   pomaganie osobie chorej i niesamodzielnej w zaspokajaniu podstawowych potrzeb biologicznych; 3)   pomaganie osobie chorej i niesamodzielnej w podtrzymywaniu aktywności społecznej; 4)   aktywizowanie osoby chorej i niesamodzielnej do zwiększania samodzielności życiowej; 5)   zapewnianie osobie chorej i niesamodzielnej bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego; 6)   zapewnianie osobie chorej i niesamodzielnej higienicznych warunków otoczenia; 7)   wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych; 8)   współdziałanie z zespołem opiekuńczym i terapeutycznym; 9)   asystowanie pielęgniarce podczas wykonywania zabiegów pielęgniarskich; 10)  użytkowanie urządzeń, przyborów oraz narzędzi do wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych; 11)  konserwacja przyborów i narzędzi stosowanych podczas wykonywania zabiegów pielęgniarskich; 12)  popularyzowanie zachowań prozdrowotnych.

23 Zadania opiekuna medycznego:
rozpoznawanie problemów opiekuńczych osoby chorej i niesamodzielnej współpraca z pielęgniarką w zakresie planowania i realizowania planu opieki nad osobą chorą i niesamodzielną pomoc pielęgniarce podczas wykonywania zabiegów pielęgniarskich wykonywanie poleceń pielęgniarki i lekarza dotyczących opieki nad osobą chorą i niesamodzielną pomaganie osobie chorej i niesamodzielnej w zaspokajaniu potrzeb związanych z utrzymaniem ciała w czystości wykonywanie zabiegów higienicznych u osoby chorej i niesamodzielnej wykonywanie czynności związanych z utrzymaniem czystości i estetyki łóżka oraz najbliższego otoczenia osoby chorej i niesamodzielnej

24 Zadania opiekuna medycznego:
pomaganie osobie chorej i niesamodzielnej w zaspokajaniu potrzeb związanych z odżywianiem pomaganie osobie chorej i niesamodzielnej w zaspokajaniu potrzeb związanych z wydalaniem pomaganie osobie chorej i niesamodzielnej w utrzymaniu aktywności ruchowej pomaganie osobie chorej i niesamodzielnej w użytkowaniu przedmiotów ortopedycznych i sprzętu rehabilitacyjnego stosowanie urządzeń, przyborów i narzędzi niezbędnych podczas wykonywania czynności higienicznych

25 Zadania opiekuna medycznego:
stosowanie urządzeń, przyborów i narzędzi niezbędnych podczas wykonywania czynności higienicznych dezynfekowanie i konserwowanie przyborów i narzędzi stosowanych podczas wykonywania zabiegów pielęgniarskich zapewnianie osobie chorej i niesamodzielnej bezpieczeństwa podczas wykonywania zabiegów higienicznych dokumentowanie wykonanych zabiegów higienicznych nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów międzyludzkich pomaganie osobie chorej i niesamodzielnej w adaptacji do warunków życia w szpitalu oraz zmian związanych z przewlekłą chorobą lub starością pomaganie osobie chorej i niesamodzielnej w komunikowaniu się z rodziną, zespołem opiekuńczym i terapeutycznym oraz z innymi pacjentami

26 Zadania opiekuna medycznego:
udzielanie wsparcia emocjonalnego osobie chorej i niesamodzielnej oraz jej rodzinie przestrzeganie przepisów sanitarno - epidemiologicznych podczas wykonywania zadań zawodowych popularyzowanie zachowań prozdrowotnych przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska udzielanie pierwszej pomocy w stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego organizowanie stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii przestrzeganie przepisów Kodeksu Pracy dotyczących praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy przestrzeganie przepisów prawa dotyczących wykonywanych zadań zawodowych postępowanie zgodnie z zasadami etyki korzystanie z różnych źródeł informacji 

27 Sedno opieki opiekuna medycznego:
Być z chorym i dla chorego

28 Etyka dyscyplina filozoficzna nauka zajmująca się moralnością
teoria moralności, czyli etyka jest dyscypliną teoretyczną zaś moralność stanowi jej praktykę – konkretne czyny i zachowania człowieka w etyce koncentrujemy się wokół terminu „dobro”, czym jest i jak zmierzać do jego urzeczywistnienia

29 Odmiany etyki Normatywna
Ustala normy postępowania moralnego, posługując się nakazami i zakazami, trudnością jest tu przekonujące uzasadnienie wyznaczonych norm moralnych, czyli udzielenie przekonującej odpowiedzi na pytanie: dlaczego należy postępować tak, a nie inaczej

30 Odmiany etyki Opisowa Nie formułuje żadnych norm, jedynie opisuje zjawiska moralne, stara się unikać ocen, kłopot polega na tym, że w rzeczywistości opisu czynu nie da się oddzielić od oceny Metaetyka Pojawiła się w XX wieku, jest zatem najmłodsza, systematyzuje etykę, bada istotę sporów etycznych, analizuje język, jest określana jako teoria etyki

31 Etyka zawodu opiekuna medycznego
Etyka – ogół zasad, norm postępowania obowiązujących w danej zbiorowości, moralność, nauka o moralności, filozofia moralności Etyka zawodowa (deontologia) – zespół zasad i norm określających, jak z moralnego punktu widzenia powinni zachowywać się przedstawiciele danego zawodu. Najważniejsze w etyce zawodu jest określenie powinności, czyli tego, co powinno się czynić, aby dobrze wykonywać swój zawód. Etyka zawodu - tzw. etyka powinnościowa -nie mówi wprost, co jest dobrem i wartością moralną, natomiast na pierwszy plan wysuwa obowiązek i odpowiedzialność związane z zawodem

32 Etyka tworzy standardy kierujące zachowaniem
Jest niezbędnym elementem pomocniczym ułatwiającym rozstrzyganie wielu konfliktów Etyka opiekuna medycznego określa obowiązki służby medycznej wobec ludzi chorych, niepełnosprawnych, starych i cierpiących

33 Regularna analiza działania pod kątem etyki zawodu

34 Zasady etyczne opiekuna medycznego
Opiekuńczość Nadrzędne zadanie opiekuna medycznego: czynienie dobra i zmniejszanie zła, w praktyce oznacza to zobowiązanie się do takiej opieki nad powierzonymi osobami, dzięki której: ich potrzeby będą zaspakajane ich stabilizacja i zadowolenie będą promowane unikną one cierpienia bądź zostanie ono zlikwidowane lub zredukowane

35 Sprawiedliwość Opiekun powinien traktować swoich podopiecznych jednakowo, nie faworyzując żadnego z nich, nie dając żadnemu z nich pozycji uprzywilejowanej, w praktyce oznacza to: rozwiązywanie podobnych problemów w miarę możliwości w taki sam sposób rozwiązywanie różnych problemów w sposób odpowiedni do ich specyfiki, zawsze unikając stronniczości

36 Poszanowanie autonomii
Podopieczny jest zależny od opiekuna, przy czym zakres zależności zależy od stopnia niesamodzielności osoby chorej z tego powodu opiekun powinien przyznać podopiecznemu prawo do niezależności, autonomii i wolności. W praktyce oznacza to, że opiekun: respektuje podopiecznego jako niezależną jednostkę uznaje prawo podopiecznego do podejmowania decyzji

37 Uczciwość Obowiązkiem opiekuna jest mówienie prawdy, opiekun nie może oszukiwać podopiecznych, okłamywać ich, przemilczać niektórych faktów. W praktyce oznacza to, że opiekun stara się działać tak, by między nim a podopiecznym wytworzyła się relacja zaufania

38 Lojalność Opiekun medyczny powinien być wierny zobowiązaniom, których się podjął. W praktyce zaliczyć tu można: dotrzymywanie objetnic złożonych podopiecznemu zachowanie dyskrecji, o którą podopieczny prosił

39 Wartość elementarna w pracy z ludźmi
Godność człowieka – człowiek celem, a nie środkiem podejmowanych działań Opiekun kieruje swoją pomoc do człowieka, który własnymi siłami i możliwościami nie pokona trudnej sytuacji życiowej, w jakiej się znajduje, to może być dla niego krępujące. Jego los zależy więc od tych, którzy do pomagania zostali wybrani.

40 Pożądane cechy opiekuna
Wrażliwość Dyskrecja Delikatność Szacunek Cierpliwość Oczekiwane jest aby osoba opiekująca się innymi posiadała wysokie morale osobiste i zawodowe

41 Zasady etyczne w pracy opiekuna
Poszanowanie godności osobistej Szacunek Uczciwość Zaufanie Tolerancja Zaangażowanie, gotowość do niesienia pomocy Opiekuńczość Życzliwość Empatia Wrażliwość na krzywdę i nieszczęście Bezpieczeństwo Odpowiedzialność – szczególna gotowość świadomego i rozumnego kierowania swoim postępowaniem ze względu na określone zasady Równość wszystkich ludzi

42 Odrębny kodeks etyczny uwzględniający specyfikę zawodu opiekun medyczny nie istnieje, adeptom zawodu zalecany jest Kodeks Etyczny Polskiego Towarzystwa Pracowników Socjalnych

43 Opis zadań zawodowych opiekunów medycznych
Czynności pielęgnacyjne dotyczą oddziaływania na ciało Czynności opiekuńcze oddziaływania na otoczenie osoby objętej opieką, tak aby zapewnić jej bezpieczeństwo w zakresie podstawowej aktywności życiowej Podstawowe świadczenia pielęgnacyjne, pomoc w zakresie : odżywiania wydalania higieny ciała mobilności

44 W zakresie odżywiania Czynności w zakresie odżywiania obejmują czynności związane z przygotowaniem pożywienia w sposób umożliwiający jego spożycie przez osobę niesamodzielną, w tym podgrzewanie napojów i pokarmów, rozdrabnianie posiłków oraz udzielenie pomocy osobie niesamodzielnej przy spożywaniu posiłków a w razie potrzeby karmienie.

45 W zakresie wydalania Czynności w zakresie wydalania obejmują czynności związane z pomocą w korzystaniu z toalety, zakładanie i wymianę absorpcyjnych środków pomocniczych, stosowanie preparatów zabezpieczających ciało przed drażniącym działaniem moczu, zakładanie i wymianę cewników zewnętrznych, zakładanie i wymianę worków do zbiórki moczu oraz worków stomijnych.

46 W zakresie higieny ciała
Czynności w zakresie higieny ciała obejmują czynności polegające w szczególności na: utrzymywaniu ciała w czystości poprzez wykonywanie podstawowych zabiegów kosmetycznych takich jak mycie, czesanie, golenie, obcinanie paznokci.

47 W zakresie mobilności Czynności w zakresie mobilności  obejmują w szczególności czynności dotyczące pomocy w poruszaniu się i przemieszczaniu się osoby niesamodzielnej w obrębie jej mieszkania, zmiany ułożenia ciała w przypadku, gdy osoba niesamodzielna nie jest w stanie tego dokonać własnymi siłami, ubierania i rozbierania, przygotowaniu do użycia i pomocy w stosowaniu sprzętu wspomagającego poruszanie się.

48 Zdrowych i Wesołych Świąt