Wstęp do prawa europejskiego / Podstawy prawa UE

Prezentacja na temat: "Wstęp do prawa europejskiego / Podstawy prawa UE"— Zapis prezentacji:

1 Wstęp do prawa europejskiego / Podstawy prawa UE
Zajęcia r.

2 PPI - Maria Woźniak-Malczewska
Incoming call 1 2 3 4 5 7 * 6 8 9 # PPI - Maria Woźniak-Malczewska

3 Plan (5/7) Zajęcia 9 – r. 7. Wymóg zgodnej z prawem Unii wykładni prawa krajowego 7.2. Sprawa 80/86 Kolpinghuis 7.3. Sprawa C-212/04 Adeneler 7.4. Sprawa C-282/10 Dominguez 8. Zapewnianie prymatu i efektywności i prawa UE w prawie krajowym 8.1 Postanowienie TK w sprawie P 37/05 8.2 Sprawa C-313/05 Brzeziński 8.3. Wyrok TK w sprawie K 18/06 8.4. Sprawa C-314/08 Filipiak

4 Plan (6/7) Zajęcia 11 – 20.12.2019 r. Zajęcia 12 – 10.01.2020 r.
8.5. Trybunał Konstytucyjny , wyrok z dnia 11 maja 2005 r., sygn. akt K 18/04 (traktat akcesyjny) 8.6. Trybunał Konstytucyjny, wyrok z dnia 16 listopada 2011 r., sygn. akt SK 45/09 (badanie konstytucyjności rozporządzenia UE) 9. Odpowiedzialność za orzeczenia niezgodne z prawem 9.1. Sprawa C-6/90 i C-9/90 Francovich i Bonifaci Zajęcia 11 – r. 9.2. Sprawa C-46/93 Brasserie du Pêcheur 9.3. Sprawa C-48/93 Factortame 9.4 Sprawa C-224/01 Köbler v Austria Zajęcia 12 – r. Kolokwium

5 Skutek pośredni dyrektyw
Sądy dokonując interpretacji prawa krajowego muszą brać pod uwagę postanowienia dyrektyw i stosowana przez nie wykładnia powinna zmierzać do realizacji jej postanowień. tzw. pośrednia skuteczność dyrektyw (sprawa 14/83 Von Colson, sprawa C-106/89 Marleasing).

6 Sprawa 80/86 Postępowanie karne przeciwko Kolpinghuis Nijmegen B.V.
Stan faktyczny ? Źródło:

7 Sprawa 80/86 Postępowanie karne przeciwko Kolpinghuis Nijmegen B.V.
Na skutek wniosku o wydanie orzeczenia wstępnego, złożonego w związku z postępowaniem karnym prowadzonym w Holandii przeciwko osobie handlującej napojem nazwanym wodą mineralną W rzeczywistości sprzedawany napój był zwykłą wodą z dwutlenkiem węgla Termin wykroczenia: 7 sierpień 1984 r.

8 Sprawa 80/86 Postępowanie karne przeciwko Kolpinghuis Nijmegen B.V.
W postępowaniu powołano się m.in. na postanowienia: dyrektywy r 80/777/ EWG z 15 lipca 1980 w sprawie zbliżania ustawodawstw w zakresie wydobywania i wprowadzania do obrotu naturalnych wód mineralnych Termin implementacji: 17 lipca 1984 r. Zmiana prawa holenderskiego: 8 sierpnia 1985 r.

9 Sprawa 80/86 Postępowanie karne przeciwko Kolpinghuis Nijmegen B.V.
3 daty Termin implementacji: 17 lipca 1984 r. Wykroczenie 7 sierpień 1984 r. Zmiana prawa holenderskiego: 8 sierpnia 1985 r. wykroczenie Termin implementacji Zmiana prawa holenderskiego

10 Sprawa 80/86 Postępowanie karne przeciwko Kolpinghuis Nijmegen B.V.
Zarzucany czyn miał miejsce przed terminem wprowadzenia postanowień dyrektywy do prawa holenderskiego, aczkolwiek już po upływie terminu implementacji wskazanego w samej dyrektywie. Powołano się na postanowienia dyrektywy jeszcze nieimplementowanej dla oceny czynu popełnionego po wyznaczonym terminie implementacji.

11 Sprawa 80/86 Postępowanie karne przeciwko Kolpinghuis Nijmegen B.V.
Trybunał z zasady pewności prawa oraz niedziałania prawa wstecz wynika, że „...dyrektywa nie może sama z siebie, niezależnie od ustawy krajowej przyjętej dla jej wykonania w państwie członkowskim powodować ustalenie lub zaostrzenie odpowiedzialności karnej osób, które naruszają jej przepisy”.

12 Sprawa C-212/04 K. Adeneler i inni vs
Sprawa C-212/04 K. Adeneler i inni vs. Ellinikos Organismos Galaktos (ELOG) Stan faktyczny ?

13 Sprawa C-212/04 K. Adeneler i inni vs
Sprawa C-212/04 K. Adeneler i inni vs. Ellinikos Organismos Galaktos (ELOG) Skarżący zawarli z ELOG - należącą do sektora publicznego osobą prawną prawa prywatnego - wiele kolejnych umów o pracę na czas określony, spośród których ostatnie wygasły w okresie od czerwca do sierpnia 2003 r. i nie zostały zawarte ponownie Każda z tych umów - zarówno pierwotna, jak i kolejne - była zawarta na okres ośmiu miesięcy, a poszczególne umowy były od siebie oddzielone okresami o różnej długości - od 22 dni w przypadku najkrótszego do 10 miesięcy i 26 dni w przypadku najdłuższego.

14 Sprawa C-212/04 K. Adeneler i inni vs
Sprawa C-212/04 K. Adeneler i inni vs. Ellinikos Organismos Galaktos (ELOG) Skarżący w postępowaniu przed sądem krajowym byli za każdym razem ponownie zatrudniani na tym samym stanowisku, którego dotyczyła umowa pierwotna Od czasu braku ponownego zawarcia umów o pracę zainteresowani pozostają bezrobotni bądź są zatrudnieni tymczasowo w ELOG w następstwie orzeczeń sądu w przedmiocie środka tymczasowego.

15 Sprawa C-212/04 K. Adeneler i inni vs
Sprawa C-212/04 K. Adeneler i inni vs. Ellinikos Organismos Galaktos (ELOG) Trybunał Wykładni klauzuli 5 pkt 1 lit. a) porozumienia ramowego powinno się dokonywać w ten sposób, że sprzeciwia się ona wykorzystaniu kolejnych umów o pracę na czas określony, gdy jedynym tego uzasadnieniem jest okoliczność, że przewiduje to ogólny przepis ustawowy lub wykonawczy państwa członkowskiego Przeciwnie, pojęcie „obiektywne powody” w rozumieniu tej klauzuli wymaga, by wykorzystanie tego wyjątkowego rodzaju stosunków pracy, w postaci, w jakiej uregulowane są w przepisach krajowych, było uzasadnione występowaniem konkretnych okoliczności dotyczących w szczególności rozpatrywanej działalności i warunków jej wykonywania.

16 Sprawa C-212/04 K. Adeneler i inni vs
Sprawa C-212/04 K. Adeneler i inni vs. Ellinikos Organismos Galaktos (ELOG) Trybunał Wykładni klauzuli 5 porozumienia ramowego należy dokonywać w ten sposób, że sprzeciwia się ona obowiązywaniu takiej regulacji krajowej, jak rozpatrywana w postępowaniu przed sądem krajowym, w świetle której za „kolejne” uważane są wyłącznie umowy o pracę i stosunki pracy na czas określony, między którymi nie upłynął okres przekraczający 20 dni roboczych.

17 Sprawa C-212/04 K. Adeneler i inni vs
Sprawa C-212/04 K. Adeneler i inni vs. Ellinikos Organismos Galaktos (ELOG) Trybunał W zakresie, w jakim wewnętrzny porządek prawny państwa członkowskiego nie przewiduje w danym sektorze innych skutecznych środków pozwalających na unikanie nadużyć przy wykorzystaniu kolejnych umów na czas określony, a w pewnych przypadkach - na karanie za dopuszczenie się tych nadużyć, porozumienie ramowe sprzeciwia się stosowaniu regulacji krajowej ustanawiającej jedynie w sektorze publicznym całkowity zakaz przekształcania w umowę na czas nieokreślony, służących w istocie „zwyczajnym i stałym potrzebom” pracodawcy i uważanych wobec tego za nadużycie, kolejnych umów na czas określony.

18 Sprawa C-212/04 K. Adeneler i inni vs
Sprawa C-212/04 K. Adeneler i inni vs. Ellinikos Organismos Galaktos (ELOG) Trybunał W razie dokonania transpozycji dyrektywy do porządku prawnego danego państwa członkowskiego po terminie oraz przy braku bezpośredniej skuteczności odpowiednich przepisów tejże dyrektywy, sądy krajowe są zobowiązane do dokonywania wykładni prawa wewnętrznego, tak dalece jak jest to możliwe, w świetle brzmienia dyrektywy i realizowanego przez nią celu, aby zostały osiągnięte rezultaty wskazane dyrektywą, przychylając się do najbardziej zgodnej z tym celem wykładni przepisów krajowych oraz do przedstawienia rozstrzygnięcia zgodnego z postanowieniami tej dyrektywy.

19 Sprawa C-282/10 Maribel Dominguez vs
Sprawa C-282/10 Maribel Dominguez vs. Centre informatique du Centre Ouest Atlantique, Préfet de la région Centre Stan faktyczny?

20 Sprawa C-282/10 Dominguez Mirabel Dominguez, zatrudniona przez CICOA od 1987 r., jest objęta układem zbiorowym pracy pracowników sektora zabezpieczenia społecznego. W następstwie wypadku w drodze do pracy, który miał miejsce między jej miejscem zamieszkania a miejscem pracy, przebywała na zwolnieniu lekarskim od dnia 3 listopada 2005 r. do dnia 7 stycznia 2007 r.

21 Sprawa C-282/10 Dominguez Mirabel Dominguez
zwróciła się do sądu pracy, następnie do cour d’appel w Limoges, domagając się otrzymania 22,5 dnia płatnego urlopu wypoczynkowego za ten okres, a subsydiarnie zapłaty ekwiwalentu. sądy oddaliły żądania M. Dominguez wniosła kasację. Twierdzi ona, że wypadek w drodze do pracy jest wypadkiem przy pracy i podlega tym samym przepisom.

22 Sprawa C-282/10 Dominguez Cour de cassation :
1) Czy art. 7 ust. 1 dyrektywy 2003/88[…] należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie przepisom lub praktykom krajowym, zgodnie z którymi uprawnienie do corocznego płatnego urlopu jest poddane wymogowi minimum dziesięciu dni (lub miesiąca) rzeczywistego świadczenia pracy w okresie rozliczeniowym? 2) W przypadku odpowiedzi twierdzącej – czy art. 7 dyrektywy 2003/88[…] – który nakłada na pracodawcę szczególny obowiązek w zakresie, w jakim ustanawia uprawnienie do płatnego urlopu na rzecz pracownika nieobecnego w pracy ze względów zdrowotnych przez okres co najmniej roku – wymaga, by sąd krajowy rozpoznający spór między jednostkami pominął niezgodny z nim przepis prawa krajowego przewidujący poddanie w tym przypadku powstania uprawnienia do corocznego płatnego urlopu rzeczywistemu świadczeniu pracy przez co najmniej dziesięć dni w okresie rozliczeniowym?

23 Sprawa C-282/10 Dominguez Cour de cassation :
3) Ponieważ art. 7 dyrektywy 2003/88[…] nie przeprowadza żadnego rozróżnienia pomiędzy pracownikami nieobecnymi w pracy podczas okresu rozliczeniowego z powodu wypadku przy pracy, choroby zawodowej, wypadku w drodze do pracy lub choroby innej niż zawodowa – czy pracownicy są na podstawie tej dyrektywy uprawnieni do płatnego urlopu w identycznym wymiarze bez względu na przyczynę nieobecności ze względów zdrowotnych, czy też dyrektywę tę należy interpretować w ten sposób, że nie stoi ona na przeszkodzie temu, by wymiar płatnego urlopu był różny w zależności od przyczyny nieobecności pracownika, jako że prawo krajowe przewiduje w pewnych okolicznościach wymiar corocznego płatnego urlopu wyższy od minimalnego wymiaru czterech tygodni ustanowionego w dyrektywie [2003/88]?”.

24 Sprawa C-282/10 Dominguez I tak dyrektywę 93/104 należy rozumieć w ten sposób, że stoi ona na przeszkodzie temu, by państwa członkowskie jednostronnie ograniczały prawo do corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego przysługujące wszystkim pracownikom poprzez wprowadzenie warunku nabycia tego prawa skutkującego wyłączeniem niektórych pracowników z możliwości skorzystania z tego prawa […]. Oczywiście państwa członkowskie mogą określać w swoich uregulowaniach krajowych warunki wykonywania i wdrażania prawa do corocznego płatnego urlopu, niemniej nie mogą one poddawać jakimkolwiek warunkom samego powstania tego prawa […].

25 Sprawa C-282/10 Dominguez W tym względzie z utrwalonego orzecznictwa wynika, że stosując prawo wewnętrzne, sądy krajowe zobowiązane są tak dalece, jak jest to możliwe, dokonywać jego wykładni w świetle brzmienia i celu rozpatrywanej dyrektywy, by osiągnąć przewidziany w niej rezultat, a zatem dostosować się do art. 288 akapit trzeci TFUE. Wymóg dokonywania wykładni zgodnej prawa krajowego jest bowiem nierozerwalnie związany z systemem traktatu FUE, gdyż zezwala sądom krajowym na zapewnienie, w ramach ich właściwości, pełnej skuteczności prawa Unii przy rozpoznawaniu zawisłych przed nimi sporów […].

26 Sprawa C-282/10 Dominguez W tej kwestii należy przypomnieć, że zasada wykładni zgodnej wymaga ponadto, by sądy krajowe czyniły wszystko, co leży w zakresie ich kompetencji, uwzględniając wszystkie przepisy prawa krajowego i stosując uznane w porządku krajowym metody wykładni, by zapewnić pełną skuteczność rozpatrywanej dyrektywy i dokonać rozstrzygnięcia zgodnego z realizowanymi przez nią celami […].

27 Sprawa C-282/10 Dominguez Na wypadek, gdyby taka wykładnia nie była możliwa, należy zbadać, czy art. 7 ust. 1 dyrektywy 2003/88 jest bezpośrednio skuteczny, a jeżeli tak, czy M. Dominguez może powoływać się na niego przeciwko pozwanym w sprawie głównej, w szczególności przeciwko swemu pracodawcy, tj. CICOA, przy uwzględnieniu statusu prawnego tych pozwanych.

28 Sprawa C-282/10 Dominguez Artykuł 7 dyrektywy 2003/88 […] nakłada na państwa członkowskie w jednoznaczny sposób wyraźny obowiązek osiągnięcia określonego rezultatu, który nie jest obwarowany żadnym warunkiem co do stosowania wyrażonej w nim zasady, dotyczącej spowodowania, by każdy pracownik korzystał w płatnego corocznego urlopu w wymiarze co najmniej czterech tygodni. Nawet jeśli art. 7 dyrektywy 2003/88 pozostawia państwom członkowskim pewien zakres uznania, gdy ustanawiają one warunki uprawniające do płatnego corocznego urlopu i warunki przyznawania go, ta okoliczność nie ma wpływu na precyzyjny i bezwarunkowy charakter tego artykułu. Należy w tym względzie zauważyć, że art. 7 dyrektywy 2003/88 nie należy do tych przepisów dyrektywy, od których dopuszczalne są odstępstwa zgodnie z jej art. 17. Jest zatem możliwe określenie minimalnej ochrony, która w każdym razie musi być zapewniona przez państwa członkowskie na podstawie tegoż art. 7 [..]

29 Sprawa C-282/10 Dominguez […] gdy podmioty prawa mogą powoływać się na dyrektywę nie względem jednostki, lecz względem państwa, to mogą to czynić niezależnie od charakteru, w jakim państwo występuje – pracodawcy czy też organu władzy publicznej. W obu wypadkach należy bowiem unikać sytuacji, w której państwo mogłoby odnieść korzyść z naruszenia prawa Unii [..]

30 Skutek pośredni dyrektyw
Wymagane jest od państw członkowskich (i ich organów) działanie w celu zapewnienia zobowiązań unijnych Sądy są zobowiązane do interpretacji prawa krajowego w taki sposób, żeby zapewnić wykonanie celów dyrektywy

31 Skutek pośredni dyrektyw
Granice: Gdy taka interpretacja prowadzi do nałożenia zobowiązania na jednostkę przez nieimplementowaną dyrektywę Gdy taka interpretacja prowadzi do ustalenia bądź zaostrzenia odpowiedzialności karnej osób, które działają w sprzeczności z przepisami dyrektywy

32 Artukuł o skutku dyrektyw

33 Zapewnianie prymatu i efektywności i prawa UE w prawie krajowym

34 AKCYZA

35 Postanowienie TK w sprawie P 37/05 (1/13)
Stan faktyczny?

36 Postanowienie TK w sprawie P 37/05 (2/13)
Wnioskiem z 5 kwietnia 2005 r. Stanisław Piórkowski zwrócił się do Naczelnika Urzędu Celnego w Olsztynie o zwrot nadpłaconego podatku akcyzowego w związku z nabyciem na terytorium Niemiec samochodu osobowego. Zdaniem podatnika, obowiązek zapłaty podatku akcyzowego w związku z nabyciem wewnątrzwspólnotowym samochodu osobowego jest niezgodny z art. 23 ust. 1 i 2, art. 25 i art. 90 TWE [obecnie art. 28, 30 i 110 TfUE]. Państwa członkowskie nie mogą nakładać na towary sprowadzane z państw UE pośrednich lub bezpośrednich podatków, które byłyby wyższe niż nakładane na towary krajowe. Państwa członkowskie nie zostały tym samym pozbawione prawa do ustalania i różnicowania podatków, jednakże praktyka ta jest dopuszczalna tylko wówczas, jeżeli nie prowadzi do jakiejkolwiek formy dyskryminowania produktów importowanych.

37 Postanowienie TK w sprawie P 37/05 (3/13)
Naczelnik Urzędu Celnego w Olsztynie decyzją z 2 czerwca 2005 r. odmówił stwierdzenia nadpłaty w podatku akcyzowym (...) oraz zwrotu uiszczonego podatku akcyzowego. Wskutek złożonego przez stronę odwołania, Dyrektor Izby Celnej w Olsztynie 5 września 2005 r. wydał decyzję utrzymującą w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Celnego. (…) Odnośnie do zarzutów niezgodności prawa polskiego z art. 23, art. 25 i art. 90 TWE [obecnie art. 28, 30 i 110 TfUE]. Dyrektor Izby Celnej stwierdził: iż polskie władze nie otrzymały od KE rozstrzygnięć kwestionujących prawidłowość opodatkowania podatkiem akcyzowym samochodów osobowych. Jego zdaniem, dokonywanie oceny zgodności przepisów prawa polskiego z prawem wspólnotowym nie leży w kompetencjach organów podatkowych.

38 Postanowienie TK w sprawie P 37/05 (4/13)
W rozpatrywanym wypadku nie pojawia się również sprzeczność pomiędzy normą prawa krajowego a normą prawa europejskiego. W związku z art. 249 akapit 3 TWE, ustawą z 23 stycznia 2004 r. uregulowano kwestię podatku akcyzowego, dzieląc wyroby akcyzowe na zharmonizowane i niezharmonizowane. Do tych ostatnich należą m.in. samochody osobowe. Państwa członkowskie zachowują prawo do utrzymania bądź wprowadzania podatków nakładanych na towary inne niż objęte harmonizacją, pod warunkiem że nie będą one zwiększać formalności związanych z przekraczaniem granicy w obrocie handlowym między państwami członkowskimi. Żadne z pozostałych państw członkowskich UE nie obciąża akcyzą nabycia lub importu samochodów osobowych, jednakże państwa te zastępują ją innymi opłatami, m.in. podatkiem rejestracyjnym (do 180% ceny brutto pojazdu), rocznym podatkiem drogowym (od 30 euro do 463 euro) lub opłatą rejestracyjną.

39 Postanowienie TK w sprawie P 37/05 (5/13) – pytanie?
Czy art. 80 ustawy z dnia 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym (….) stanowiący, że akcyzie podlegają samochody osobowe niezarejestrowane na terytorium kraju, zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, jest zgodny z art. 90 zdanie pierwsze TWE [obecnie art. 110 TfUE] stwierdzającym, że żadne Państwo Członkowskie nie nakłada bezpośrednio lub pośrednio na produkty innych Państw Członkowskich podatków wewnętrznych jakiegokolwiek rodzaju wyższych od tych, które nakłada bezpośrednio lub pośrednio na podobne produkty krajowe, i, w związku z tym, z art. 91 Konstytucji określającym, iż umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową?

40 Postanowienie TK w sprawie P 37/05 (6/13)
WSA w Olsztynie, (…), podkreślił rozbieżności, jakie w sprawach dotyczących podatku akcyzowego ujawniły się w orzecznictwie sądów administracyjnych. Podniósł również, że sądy nie są uprawnione do kwestionowania ustaw; uprawnienie do badania ich legalności przysługuje TK. Mając na względzie brzmienie art. 91 ust. 1 i 3 Konstytucji w związku z art. 90 TWE, wątpliwości WSA w Olsztynie budzi konstytucyjność art. 80 u.p.a., nakładającego na obywateli polskich obowiązek zapłaty podatku akcyzowego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia używanego samochodu osobowego niezarejestrowanego na terytorium RP. Zdaniem pytającego sądu, wątpliwości tych nie jest władny rozstrzygnąć ETS [obecnie TSUE], w którego kompetencjach jest wyjaśnianie treści przepisów prawa wspólnotowego lub rozstrzyganie kwestii ich obowiązywania, ale już nie ma wykładni przepisów prawa wewnętrznego państw członkowskich, stwierdzania obowiązywania lub nieobowiązywania tych przepisów (…) lub oceny stanu faktycznego sprawy zawisłej przed sądem państwa czł.

41 Postanowienie TK w sprawie P 37/05 (8/13)
WSA w Olsztynie: (…) Za niekonstytucyjnością art. 80 i nast. u.p.a. przemawia to, że obciążenia fiskalne na używany pojazd przywieziony z kraju członkowskiego są niewątpliwie wyższe niż udział podatków zawartych w cenie samochodów na rynku krajowym, a obowiązek zapłaty podatku akcyzowego oraz złożenia deklaracji uproszczonej do właściwego naczelnika urzędu celnego to formalności, które utrudniają przekraczanie granicy między państwami członkowskimi. Obowiązki te godzą w zasadę swobodnego przepływu towarów, a także są sprzeczne z dyrektywą 92/12/EWG.

42 Postanowienie TK w sprawie P 37/05 (9/13)
Prokurator Generalny w piśmie z 22 listopada 2006 r. zajął stanowisko, że postępowanie w sprawie z pytania prawnego WSA w Olsztynie, dotyczącego zgodności art. 80 u.p.a. z art. 90 TWE w związku z art. 91 Konstytucji, powinno ulec umorzeniu na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK ze względu na zbędność orzekania. W opinii Prokuratora Generalnego rozważenia wymaga przede wszystkim kwestia, czy dla sprawy zawisłej przed WSA w Olsztynie niezbędne jest udzielenie przez TK odpowiedzi na zadane przez ten sąd pytanie prawne, skoro przed ETS [obecnie TSUE] toczy się postępowanie z pytania prejudycjalnego WSA w Warszawie, obejmujące również wątpliwości zgłaszane w pytaniu prawnym zawisłym przed TK.

43 Postanowienie TK w sprawie P 37/05 (10/13)
Jednocześnie Prokurator wskazuje na nieadekwatność powołanego w pytaniu prawnym wzorca kontroli. Art. 91 ust. 2 Konstytucji przewiduje pierwszeństwo przepisu ratyfikowanej umowy międzynarodowej przed sprzecznym z nim przepisem ustawy i nie pozostaje w związku z unormowaniem przyjętym w art. 80 u.p.a., dotyczącym podatku na samochody używane sprowadzane z innego państwa członkowskiego UE, nie zaś zasady pierwszeństwa.

44 Postanowienie TK w sprawie P 37/05 (11/13)
W związku z tym sąd – jeśli nie ma wątpliwości co do treści normy prawa wspólnotowego – powinien odmówić zastosowania sprzecznego z prawem wspólnotowym przepisu ustawy i zastosować bezpośrednio przepis prawa wspólnotowego, ewentualnie – jeśli nie jest możliwe bezpośrednie zastosowanie normy prawa wspólnotowego – szukać możliwości wykładni prawa krajowego w zgodzie z prawem wspólnotowym. W wypadku pojawienia się wątpliwości interpretacyjnych na tle prawa wspólnotowego, sąd krajowy powinien zwrócić się do ETS z pytaniem prejudycjalnym w tej kwestii.

45 Postanowienie TK w sprawie P 37/05 (12/13)
Na tej podstawie należy uznać brak konieczności zwracania się do TK z pytaniami prawnymi dotyczącym zgodności prawa krajowego z prawem wspólnotowym – nawet w sytuacji gdy sąd zamierza odmówić zastosowania ustawy krajowej. Problem rozwiązywania kolizji z ustawami krajowymi pozostaje więc w zasadzie poza zainteresowaniem TK. O tym, czy ustawa koliduje z prawem wspólnotowym, rozstrzygać będą bowiem Sąd Najwyższy, sądy administracyjne i sądy powszechne, a o tym, co znaczą normy prawa wspólnotowego, rozstrzygać będzie ETS, wydając orzeczenia wstępne.

46 Postanowienie TK w sprawie P 37/05 (13/13)
TK postanawia: na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (…) umorzyć postępowanie ze względu na niedopuszczalność wydania orzeczenia..

47 Proszę przeczytać: Wyrozumska Anna, Glosa do postanowienia TK z dnia 19 grudnia 2006 r., P 37/05, Europejski Przegląd Sądowy 2007/3/ glosa (dostępne również pod )

48 Sprawa C‑313/05 Maciej Brzeziński przeciwko Dyrektorowi Izby Celnej w Warszawie (1/12)
Stan faktyczny?

49 Sprawa C‑313/05 Maciej Brzeziński przeciwko Dyrektorowi Izby Celnej w Warszawie (2/12)
nabył w Niemczech samochód osobowy marki Volkswagen, model Golf II, rok produkcji 1989 następnie przywiózł go do Polski

50 Sprawa C‑313/05 Maciej Brzeziński przeciwko Dyrektorowi Izby Celnej w Warszawie (3/12)
W dniu 21 czerwca 2004 r., zgodnie z art. 81 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym złożył on deklarację uproszczoną według wzoru AKC‑U dotyczącą nabycia tego samochodu we Wspólnocie. W dniu 23 czerwca tego roku uiścił kwotę 855 PLN tytułem podatku akcyzowego. Pismem z dnia 6 lipca 2004 r. M. Brzeziński wniósł o zwrot uiszczonego podatku akcyzowego, który jego zdaniem został niesłusznie pobrany, podnosząc, że pobór tego podatku jest sprzeczny z art. 23 TWE [obecnie art. 28 TfUE], 25 TWE [obecnie art. 30 TfUE] i 90 TWE [obecnie art,. 110 TfUE]. Decyzją z dnia 17 sierpnia 2004 r. Naczelnik Urzędu Celnego I w Warszawie oddalił wniosek.

51 Art. 28 TfUE SWOBODNY PRZEPŁYW TOWARÓW (dawny artykuł 23 TWE)
1. Unia obejmuje unię celną, która rozciąga się na całą wymianę towarową i obejmuje zakaz ceł przywozowych i wywozowych między Państwami Członkowskimi oraz wszelkich opłat o skutku równoważnym, jak również przyjęcie wspólnej taryfy celnej w stosunkach z państwami trzecimi. 2. Postanowienia artykułu 30 i rozdziału 3 niniejszego tytułu stosują się do produktów pochodzących z Państw Członkowskich oraz do produktów pochodzących z państw trzecich, jeżeli znajdują się one w swobodnym obrocie w Państwach Członkowskich.

52 Art. 30 TfUE UNIA CELNA (dawny artykuł 25 TWE)
Cła przywozowe i wywozowe lub opłaty o skutku równoważnym są zakazane między Państwami Członkowskimi. Zakaz ten stosuje się również do ceł o charakterze fiskalnym.

53 Art. 34 TfUE ZAKAZ OGRANICZEŃ ILOŚCIOWYCH MIĘDZY PAŃSTWAMI CZŁONKOWSKIMI (dawny artykuł 28 TWE) Ograniczenia ilościowe w przywozie oraz wszelkie środki o skutku równoważnym są zakazane między Państwami Członkowskimi.

54 Art. 110 TfUE POSTANOWIENIA PODATKOWE (dawny artykuł 90 TWE)
Żadne Państwo Członkowskie nie nakłada bezpośrednio lub pośrednio na produkty innych Państw Członkowskich podatków wewnętrznych jakiegokolwiek rodzaju wyższych od tych, które nakłada bezpośrednio lub pośrednio na podobne produkty krajowe. Ponadto żadne Państwo Członkowskie nie nakłada na produkty innych Państw Członkowskich podatków wewnętrznych, które pośrednio chronią inne produkty.

55 Sprawa C‑313/05 Maciej Brzeziński przeciwko Dyrektorowi Izby Celnej w Warszawie (4/12)
W dniu 2 września 2004 r. M. Brzeziński wniósł odwołanie od tej decyzji do Dyrektora Izby Celnej w Warszawie. Organ ten decyzją z dnia 18 stycznia 2005 r. utrzymał w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Celnego I i oddalił rozpatrywane odwołanie. W skardze na tę decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skarżący zażądał uchylenia tej decyzji i nakazania organowi celnemu dokonania zwrotu niesłusznie pobranego podatku akcyzowego, ze względu na sprzeczność tej czynności ze wspomnianymi przepisami wspólnotowymi.

56 Sprawa C‑313/05 Maciej Brzeziński przeciwko Dyrektorowi Izby Celnej w Warszawie (5/12)
W odpowiedzi na zarzuty skarżącego Dyrektor Izby Celnej w Warszawie stwierdził, że zarzut naruszenia art. 90 WE [obecnie art. 110 TfUE] jest bezzasadny i wniósł o oddalenie skargi. W tych okolicznościach Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do ETSu z pytaniami prejudycjalnymi

57 Stanowisko uczestników
Sprawa C‑313/05 Maciej Brzeziński przeciwko Dyrektorowi Izby Celnej w Warszawie (6/12) Stanowisko uczestników Rzecznik generalny Art. 3 ust. 3 akapit pierwszy dyrektywy 92/12 mógłby mieć zastosowanie tylko wtedy, gdyby wymóg ten traktowany był jako „formalności związan[e] z przekraczaniem granicy” powodujące nałożenie podatku.

58 Sprawa C‑313/05 Maciej Brzeziński przeciwko Dyrektorowi Izby Celnej w Warszawie (7/12)
Stanowisko uczestników Rząd polski i Komisja Podnoszą, że obowiązek przewidziany w art. 81 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym konkretyzuje się po przywiezieniu na terytorium krajowe pojazdu podlegającego podatkowi akcyzowemu, a zatem po przekroczeniu granicy. Komisja dodaje, że termin na dopełnienie tej formalności rozpoczyna bieg od dnia wewnątrzwspólnotowego nabycia pojazdu, to znaczy po tym, jak przekroczy on granicę.

59 Sprawa C‑313/05 Maciej Brzeziński przeciwko Dyrektorowi Izby Celnej w Warszawie (8/12)
TSUE Podatek akcyzowy, taki jak ustanowiony w Polsce ustawą z dnia 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym, który nie jest nakładany na pojazdy osobowe w związku z przekroczeniem przez nie granicy, nie stanowi cła przywozowego ani opłaty o skutku równoważnym w rozumieniu art. 25 TWE [obecnie art. 30 TfUE].

60 Sprawa C‑313/05 Maciej Brzeziński przeciwko Dyrektorowi Izby Celnej w Warszawie (9/12)
TSUE Art. 90 akapit pierwszy WE [obecnie art. 110 TfUE] należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwia się on podatkowi akcyzowemu w zakresie, w jakim kwota podatku nakładana na pojazdy używane starsze niż dwa lata, nabyte w państwie członkowskim innym niż to, które wprowadziło taki podatek, przewyższa rezydualną kwotę tego podatku zawartą w wartości rynkowej podobnych pojazdów, które zostały zarejestrowane wcześniej w państwie członkowskim, które nałożyło podatek. Do sądu krajowego należy zbadanie, czy uregulowanie sporne w postępowaniu przed sądem krajowym, a w szczególności stosowanie § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie obniżenia stawek podatku akcyzowego, ma takie skutki.

61 Sprawa C‑313/05 Maciej Brzeziński przeciwko Dyrektorowi Izby Celnej w Warszawie (10/12)
TSUE Art. 28 TWE [obecnie art. 34 TfUE] nie znajduje zastosowania do deklaracji uproszczonej, takiej jak przewidziana w art. 81 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym, a art. 3 ust. 3 dyrektywy Rady 92/12/EWG z dnia 25 lutego 1992 r. w sprawie ogólnych warunków dotyczących wyrobów objętych podatkiem akcyzowym, ich przechowywania, przepływu oraz kontrolowania nie sprzeciwia się takiej deklaracji, jeżeli sporne uregulowanie można interpretować w ten sposób, że deklarację tę należy złożyć z chwilą nabycia prawa do rozporządzania samochodem osobowym jak właściciel, nie później jednak niż z chwilą jego rejestracji na terytorium kraju, zgodnie z przepisami o ruchu drogowym.

62 Sprawa C‑313/05 Maciej Brzeziński przeciwko Dyrektorowi Izby Celnej w Warszawie (11/12)
Z punktu widzenia polskiego prawa TSUE uznał, że polskie prawo dyskryminowało osoby sprowadzające używane samochody, bowiem stawka akcyzy rosła wraz wiekiem pojazdu, dochodząc do ponad 60% już w przypadku pojazdów 7-letnich W rezultacie przywożone używane samochody były opodatkowane wyżej niż samochody używane sprzedawane w kraju i wcześniej w nim zarejestrowane TSUE nie ograniczył skutków wyroku w czasie, uznając polskie przepisy za sprzeczne z prawem wspólnotowym od czasu wstąpienia Polski do UE, a więc od r., do końca ich obowiązywania, czyli do r.

63 Sprawa C‑313/05 Maciej Brzeziński przeciwko Dyrektorowi Izby Celnej w Warszawie (11/12)
Z punktu widzenia polskiego prawa Od r. przepisy zmieniły się akcyza nie rosła już wraz z wiekiem auta nie zależała też od tego, czy pojazd był sprowadzany z zagranicy czy kupowany w kraju akcyza wynosiła przy samochodach o pojemności silnika do 2000 cm3 - 3,1% przy pojemności większej – 13,6%.

64 Źródła R. Skubisz (red), Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, Warszawa 2003 W. Czapliński, R. Ostrihansky, P. Saganek, A. Wyrozumska, Prawo Wspólnot Europejskich. Orzecznictwo – Wydanie nowe z suplementem Warszawa 2005

65 Na następne Przygotować w domu przed kolejnymi zajęciami
Wyrok TK w sprawie K 18/06 Sprawa C-314/08 Filipiak Wyrok TK z dn. 11 maja 2005 r., sygn. akt K 18/04 Wyrok TK z dn. 16 listopada 2011 r., sygn. akt SK 45/09 Sprawa C-6/90 i C-9/90 Francovich i Bonifaci Sprawa C-46/93 Brasserie du Pêcheur